ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ

ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟΣ

Τι είναι ο Κερατόκωνος;

Ο κερατόκωνος είναι μια προοδευτική ασθένεια των ματιών κατά την οποία ο κερατοειδής (το διαυγές μπροστινό μέρος του ματιού) λεπταίνει και αλλάζει σταδιακά σχήμα σε κωνικό (από σφαιρικό που είναι φυσιολογικά). Επειδή ο κερατοειδής χιτώνας είναι το σημαντικότερο μέσο διάθλασης του φωτός που μπαίνει στο μάτι, η λέπτυνση αυτή έχει αρνητική επίδραση στην ποιότητα της όρασης διότι πρόκαλεί μυωπία και ανώμαλο αστιγματισμό.

Ο Κερατόκωνος είναι µία διαταραχή του κερατοειδούς, του διαφανούς προσθίου τµήµατος του οφθαλµού.

Ο κερατόκωνος προσβάλλει συνήθως και τα δύο μάτια (το ένα περισσότερο από το άλλο) εμφανιζόμενος πιο συχνά κατά την διάρκεια της εφηβείας ενός ατόμου με συχνότητα εμφάνισης περίπου 1 στα 2000 άτομα.

Τι προκαλεί τον Κερατόκωνο;

Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη. Υπάρχουν αρκετές θεωρίες σχετικά με το πώς εμφανίζεται ο κερατόκωνος ωστόσο καμία από αυτές δεν μπορεί να εξηγήσει εξ ολοκλήρου τα αίτια της εμφάνισης του. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι προκαλείται από έναν συνδυασμό παραγόντων.

Η γενετική και το περιβάλλον μάλλον παίζουν τον πιό σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του κερατόκωνου.

Πιθανές αιτίες:

Γενετική: Η πιθανότητα εμφάνισης κερατόκωνου στον απόγονο ενός ατόμου που πάσχει από κερατόκωνο είναι 70 φορές μεγαλύτερη από ότι στον γενικό πληθυσμό (3.5% ή 1:30).

Περιβάλλον: Αρκετές καταστάσεις που σχετίζονται με έντονο τρίψιμο των ματιών λόγω φαγούρας, όπως η αλλεργική επιπεφυκίτιδα, μπορούν να προκαλέσουν κερατόκωνο. Επίσης, ένα υψηλό ποσοστό ασθενών με κερατόκωνο έχουν άλλα ατοπικά νοσήματα όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το έκζεμα και το άσθμα.

Ορμόνες: Μια άλλη υπόθεση είναι ότι το ενδοκρινολογικό σύστημα μπορεί να εμπλέκεται, αφού ο κερατόκωνος συνήθως ανιχνεύεται για πρώτη φορά κατά την εφηβεία και εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Οφθαλμικές επεμβάσεις: Η υπερβολική αφαίρεση ιστού σε επεμβάσεις μυωπίας με laser μπορεί επίσης να οδηγήσει στην κλινική εμφάνιση κερατόκωνου.

Φλεγμονή; Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα μάτια με κερατόκωνο παρουσιάζουν στοιχεία υποκλινικής φλεγμονής, η οποία μπορεί να ευθύνεται εν μέρει για την παθογένεσή του.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Κερατόκωνου;

• Συνεχής αύξηση της μυωπίας και του αστιγματισμού με συχνές αλλαγές στη συνταγή των γυαλιών
• Θολή όραση που δεν διορθώνεται ικανοποιητικά με γυαλιά
• Αυξημένη ευαισθησία στον ήλιο
• Δυσκολία στην οδήγηση το βράδυ
• Παραμόρφωση των εικόνων
• Δυσανεξία στους μαλακούς φακούς επαφής

Η νόσος εξελίσσεται συνήθως με γοργούς ρυθμούς από τα 15 έως τα 35 χρόνια και στη συνέχεια η εξέλιξή της επιβραδύνεται. Σε προχωρημένες περιπτώσεις σχηματίζονται επιφανειακές ουλές στην κορυφή του κερατοειδούς με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση της όρασης.

Πως γίνεται η διάγνωση του Κερατόκωνου;

Μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωσθεί ο κερατόκωνος, ειδικά στα πρώιμα στάδια, επειδή τα συμπτώματα αυτά συμβαίνουν και σε άλλες παθήσεις του οφθαλμού. Η αναγνώριση των συμπτωμάτων δεν μπορεί να γίνει από εσάς. Για να διαγνωσθεί ο κερατόκωνος απαιτείται ο οφθαλμίατρος να έχει εκπαιδευτεί στην αναγνώριση των συμπτωμάτων και των σημείων του.

Ο κερατόκωνος μπορεί να διαγνωσθεί με ένα οφθαλμοσκόπιο ή με εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία αλλά η η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος για να εντοπιστεί στα πρώιμα στάδιά του είναι η τοπογραφία κερατοειδούς. Σε αυτήν την εξέταση χρησιμοποιείται ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής για να αναλύσει τη δομή του κερατοειδούς και να παρουσιάσει ένα λεπτομερή χάρτη των επιφάνειών του.

Πώς αντιμετωπίζεται ο Κερατόκωνος:

Ο κερατόκωνος δεν αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά.

Η αντιμετώπιση του κερατόκωνου έχει δύο στόχους: τη σταθεροποίηση της εξέλιξής του και τη βελτίωση της όρασης.

Α) Σταθεροποίηση της εξέλιξης:

- Η διασύνδεση κολλαγόνου (corneal cross linking) είναι μια θεραπεία που χρησιμοποιεί φωτοσυνθετικούς παράγοντες όπως η ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β12) και υπεριώδη ακτινοβολία (UV-A) με σκοπό τον πολλαπλασιασμό των δεσμών μεταξύ των ινών του κολλαγόνου του κερατοειδούς. Αυτό οδηγεί σε ισχυροποίηση και σκλήρυνση του κερατοειδούς. Ο κύριος στόχος είναι η σταθεροποίηση του κερατόκωνου αλλά σε πολλές περιπτώσεις επιτυγχάνεται και μικρή βελτίωση της όρασης. Πρόκειται για μια ανώδυνη θεραπεία που διαρκεί περίπου 30 λεπτά.

- Η αποφυγή του τριψίματος των ματιών μειώνει (θεωρητικά) την εξέλιξη του κερατόκωνου αφού εξαλείφει έναν από τους παράγοντες που είναι αποδεκτό ότι συμβάλλουν στην επιδείνωσή του.

Β) Βελτίωση της όρασης:

- Τα γυαλιά ή και οι φακοί επαφής βοηθούν κυρίως στα αρχικά στάδια της ασθένειας, αποκαθιστώντας τα διαθλαστικά σφάλματα του κερατόκωνου (μυωπία και ανώμαλο αστιγματισμό). Το άκαμπτο υλικό του φακού πιέζει τον κερατοειδή ομαλοποιώντας την επιφάνειά του. Χρήσιμοποιούνται κυρίως σκληροί αεροδιαπερατοί (RGP) κερατοκωνικοί φακοί. Δυστυχώς όταν η πάθηση εξελίσσεται, σύντομα αποδεικνύονται αναποτελεσματικοί.

- Οι ενδοκερατικοί δακτύλιοι (Intrastromal Corneal Ring Segments) είναι μικροσκοπικά τοξοειδή πλαστικά ενθέματα που τοποθετούνται στην περιφέρεια του κερατοειδούς και βοηθούν στο να επιπεδώσουν το σχήμα του, βελτιώνοντας έτσι την όραση. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.

- Ο συνδυασμός διασύνδεσης κολλαγόνου και laser με σκοπό την σταθεροποίηση του κερατόκωνου με παράλληλη μείωση της μυωπίας και του αστιγματισμού. Επιτυγχάνει την ανάσχεση της εξέλιξης του κερατόκωνου βελτιώνοντας συγχρόνως την όραση. Η θεραπεία είναι ανώδυνη και γίνεται με τοπική αναισθησία.

- Η μεταμόσχευση κερατοειδούς (κερατοπλαστική) είναι απαραίτητη σε προχωρημένο στάδιο κερατόκωνου λόγω ουλοποίησης, εκτεταμένης λέπτυνσης ή δυσανεξίας στους φακούς επαφής.